CurSim (Windows) toelichting

In deze handleiding wordt de functionaliteit van CurSim (Windows) beschreven. De standalone CurSim Windows applicatie (voorheen van DAT.mobility, nu van The People Group) is de software waarmee de daadwerkelijke rijcurves kunnen worden berekend en bijvoorbeeld ook de voertuiggegevens kunnen worden gedefinieerd. Met CurSim (Windows) heeft de gebruiker, naast toegang tot het zelfstandig opererende programma, de mogelijkheid om op een eenvoudige manier vanuit een Bentley omgeving (MicroStation, OpenCities Map etc.) met de CurSim rijcurvensoftware samen te werken. Of via een uitbreiding op de Autodesk omgeving, Zie de eigen gebruikershandleidingen voor de betreffende connector.

Het doel van de CurSim rijcurvensoftware is als volgt:

CurSim is een softwarepakket voor het simuleren van voertuigbewegingen. Aan de hand van maatgevende voertuigen en bewegingen kunnen rijcurven (rijlijnen) worden bepaald. Hiermee kunnen richtlijnen worden opgesteld en ontwerpen worden getoetst.

Als we over de CurSim applicatie praten (de standalone Windows applicatie) dan kunnen we daarbinnen twee belangrijke onderdelen benoemen:

• CurWin – de Windows applicatie waarmee de gebruiker werkt. Hierin kan men een voertuig kiezen of aanpassen, het traject definiëren of inzien, weergave instellingen vastleggen etc.
• CurCalc – de rekenmodule die de rijcurves berekent.

Optimize CURSIM CE legt vanuit MicroStation een koppeling met de CurWin applicatie. CurWin is de Windows frontend van CurSim.

Optimize CURSIM CE is ontwikkeld met de volgende filosofie in het achterhoofd: “Schoenmaker, hou je bij je leest”.   Optimize CURSIM CE laat zo veel mogelijk van de simulatie-berekeningen en het afhandelen van de CurSim projectgegevens over aan de standalone CurSim (CurWin om precies te zijn) applicatie. Optimize CURSIM CE focust zich op het makkelijk integreren van CurWin in een MicroStation omgeving.

De integratie met MicroStation biedt diverse voordelen, waaronder:

• Het definiëren van een CurSim traject wordt sterk vereenvoudigd. In CurSim dient het traject dat een simulatievoertuig af moet leggen op een speciale, gecodeerde manier gedefinieerd te worden. De Optimize CURSIM CE module stelt de gebruiker in staat om zo’n traject te laten genereren uit een grafisch element in de  MicroStation tekening. Gebruiker kan een lineair element (b.v. een complex chain) selecteren en dit element wordt dan automatisch vertaald naar CurSim trajectcodes. 
• Startpositie van een traject kan eenvoudig worden ingesteld door een positie in de tekening  aan te wijzen.
• De resultaten van de berekeningen (de rijcurves en voertuig posities) zijn direct in de actieve tekening beschikbaar en kunnen als normale grafische elementen verder verwerkt worden.
• Sinds versie 7 is het mogelijk om op een zeer eenvoudige, interactieve, wijze een traject op te bouwen of aan te passen door zogenaamde waypoints in de grafische omgeving te plaatsen, verplaatsen of te verwijderen.

De tool start je op vanuit het windows menu of door uitvoer van de executable CurWin.exe

Hoe gebruik je CurSim (Windows)

Invoeren van het licentiebestand

Om met CurSim te kunnen werken is een geldige licentie nodig. De eerste keer dat je CurSim start, of bij aanvang van een nieuw kalenderjaar, wordt hier om gevraagd. Het bestand heeft als naam: "[nr][gebruikersnaam].xml". Hierbij is:

• [nr] het unieke licentienummer (een getal tussen 2000 en 3000);
• [gebruikersnaam] naam van de instantie van de licentie.

Als om het licentiebestand wordt gevraagd: blader er naar toe of sleep het vanuit Windows Verkenner naar het aangegeven vlak in CurSim.

  Aan het einde van een kalenderjaar kun je eventueel het licentiebestand voor het volgende jaar al invoeren (CurSim blijft gewoon werken voor het lopende jaar)

De werkwijze met CurSim wordt samengevat in het navolgende schema.

De stappen voor het uitvoeren van een CurSim project/simulatie zijn: 

Als je een volgende simulatie wilt doen (bijvoorbeeld een variant op de 1e of een andere manoeuvre) dan begin je weer bij stap 1.

CurSim kan ook worden gebruikt in combinatie met andere ontwerpomgevingen dan AutoCAD en MicroStation, klik hier hoe dit werkt.

Het onderzoeken van een manoeuvre voor een voertuig wordt in CurSim aangeduid als "project". Voordat een simulatie voor manoeuvre kan worden uitgevoerd moet een file worden aangemaakt of geselecteerd waarin alle gegevens van een simulatie worden opgeslagen. Een nieuwe manoeuvre/variant wordt gestart door een nieuw project(naam) op te geven.

De helpdesk hoort bij de CurSim licentie en er zijn dus geen afzonderlijke kosten aan verbonden. De medewerkers The People Group en DAT.Mobility helpen je graag bij:

• installatie problemen: installatiecode kwijt, hoe kan ik installeren, programma wil niet starten
• gebruik van het programma: hoe kan ik een simulatie uitvoeren, hoe voer ik gegevens in, hoe pas ik de simulatie aan, hoe kan ik resultaten bekijken
• voertuiggegevens: opzoeken/invoeren gegevens van een voertuig - indien nodig nemen wij voor u contact op met de transporteur of voertuigfabrikant
• beoordeling resultaten (ook vanuit verkeerskundig oogpunt)

CurSim kan worden gebruikt als zelfstandige applicatie. Daarnaast zijn er koppelingen gemaakt voor gebruik in combinatie met AutoCAD en MicroStation. Met deze koppelingen kan CurSim direct vanuit deze CAD-omgevingen worden gebruikt. De koppelingen (apps) voor AutoCAD en MicroStation zijn beschikbaar als uitbreiding op de standaarduitvoering van CurSim. CurSim kan ook voor andere ontwikkelomgevingen worden gebruikt zoals BricsCAD, InfoCAD, of AutoCAD LT.

Om CurSim te gebruiken in combinatie met andere omgevingen:

• bewaar het te beoordelen ontwerp als een DXF-file. Probeer de uitsnede zo klein mogelijk te maken zodat het bestand zo klein mogelijk is. Vooral arceringen (hatches) nemen veel ruimte in. CurSim kan goed werken met DXF-files tot 10 MB groot
• start CurWin
• lees het ontwerp in de DXF-file in CurWin in als ondergrond in het resultatenscherm
• zoek in CurWin de voertuigmanoeuvre uit zoals beschreven in werken met CurSim. Kies bij de opmaak ook een DXF te laten genereren als de manoeuvre is uitgezocht, lees de door CurSim gegenereerde DXF-file weer in de ontwerpomgeving in.

Instellingen

In dit scherm kunnen standaard instellingen worden gedaan voor:

• de weergave van de manoeuvres: voorkeuren voor weer te geven trajectlijnen en veiligheidscontour 
• weergave op resultatenscherm en DXF-file: 

Met deze instellingen kan het gebruik van CurSim meer worden afgestemd op persoonlijke voorkeuren. De instellingen worden opgeslagen in de Windows-registry, in de key: HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Dat.Mobility\CurSim\curWinSettings

  Om de standaardinstellingen te herstellen klik op de knop "Default" (onder in het scherm).

Kies het project waarmee je wilt gaan werken, mogelijkheden:

• selecteer de locatie waar het projectbestand (met extensie .json) moet worden opgeslagen en geef de naam daarvan op
• blader naar een eerder gebruikt project
• kies een recent project

Zie ook de functie van een project(naam) hierna.

Om een CurSim-simulatie te kunnen uitvoeren zijn invoergegevens nodig: voertuig, traject en opmaak, en worden resultaten gegenereerd: coördinaten, tekening en logfile. Deze gegevens worden opgeslagen in één bestand met extensie '.json'. Dit wordt het 'projectbestand' genoemd. Wanneer voor een bepaalde manoeuvre meerdere varianten worden onderzocht moet voor iedere variant een afzonderlijk project(naam) worden opgegeven.

De basis van een simulatie is het voertuig: het juiste/representatieve voertuig en de juiste gegevens daarvan. Voor de voertuiggegevens:

in de Windows applicatie: kies het tabblad "Voertuig"

in de AutoCAD koppeling: kies de button voertuig of geef commando "vrt"

in de Optimize CurSim Connector: kies de knop "Toon/muteer voertuig-gegevens" in het blokje "Benodigdheden"

Dan opent het scherm met voertuiggegevens.

Voor algemene verkeerskundige situatie is een standaard trekker-trailer combinatie (lengte 16,5 m / trailer starre assen) in de regel maatgevend: het is de vrachtwagencombinatie die in Nederland veruit het meeste voorkomt en in de regel de meeste manoeuvreerruimte nodig heeft. Maar afhankelijk van de situatie moet er rekening worden gehouden met grotere/ongunstiger voertuigen of juist kleinere voertuigen die minder ruimte nodig hebben.

Grotere voertuigen zijn bijvoorbeeld van toepassing: als er sprake is van een industrieterrein waar ook 25,25 m lange LZV's komen, een busstation waar 15 m lange interliners komen of exceptioneel transport.
Kleinere voertuigen zijn bijvoorbeeld van toepassing in woonwijken waar een ontwerp dat geschikt zou zijn voor een trekker-trailer combinatie, personenauto-bestuurders zou uitnodigen tot te hard rijden (te hard voor de situatie). Maar een vuilnis- of brandweerwagen moet daar natuurlijk wel goed kunnen manoeuvreren.
Een speciale situatie is supermarkten: alle supermarktketens in Nederland behalve Hoogvliet rijden standaard met 16,5 m lange trekker-trailer combinaties waarbij minstens de laatste as van de trailer meesturend is. Dankzij deze meesturende as 'kruipt' de achterkant van de trailer in bochten veel minder naar de binnenkant van de bocht. Nadeel is wel dat als scherp een bocht wordt ingestuurd de achterkant sterk uitzwaait. (Hoogvliet rijdt vooral met bakwagens (solo-vrachtwagens) met afzetbakken - deze wagens zijn aanzienlijk kleiner en dus gunstiger in benodigde manoeuvreerruimte.)

Een voertuig kan worden gekozen uit de CurSim-bibiotheek via de knop "Nieuw" of uit een eerdere simulatie (eerder CurSim-project) via de knop "Importeer".

Neem bij twijfels wat voor een situatie het representatieve/maatgevende voertuig is contact op met de helpdesk.

De specificaties van ontwerpvoertuigen in de ASVV-2012 en ASVV-2021(en de hieraan ten grondslag liggende CROW-publicatie nr 279 "Karakteristieken van voertuigen en mensen" uit 2010) zijn onvolledig, in sommige aspecten in overtreding van de wet, en/of zelfs technisch onmogelijk.

Goudappel heeft hierover contact gehad met CROW en door CROW is verklaard: "Bij de opzet van CROW/publicatie 279 is niet uitgegaan van ontwerpeisen. De genoemde waarden in de publicatie zijn dus niet bruikbaar voor de ontwerptafel. De inhoud van de publicatie wil een idee geven van de globale maten van de vervoerswijzen die in Nederland voorkomen.".
 In de categorie ASVV-2012 zitten zowel voertuigen die zo nauwkeurig mogelijk conform de specificaties zijn als "verbeterde" voertuigen die zodanig zijn gecorrigeerd dat ze realistisch zijn en aan de wet voldoen. Hoewel deze dus niet strikt aan de norm voldoen adviseren wij de verbeterde voertuigen toe te passen wanneer een ASVV-voertuig moet worden gesimuleerd.

De voertuig-bibliotheek van CurSim heeft verschillende voertuigen waarmee de meest voorkomende situaties kunnen worden onderzocht.
De gegevens worden opgegeven per voertuigdeel.

Wanneer een bepaald voertuig moet worden toegepast en niet in de bibliotheek zit kan deze aan de hand van voertuigspecificaties worden ingevuld. Denk aan bijzondere voertuigen of een plaatselijke vuilnis- of brandweerwagen. Omdat dit makkelijk tot fouten kan ook een beroep worden gedaan op de helpdesk: omdat support is inbegrepen bij de CurSim licentie zijn hieraan geen kosten verbonden. Dit voorkomt verkeerde uitkomsten van simulaties omdat een voertuig technisch detail verkeerd is ingevuld.

Naast de voertuigen in de bibliotheek beschikt de helpdesk nog over een grote verzameling voertuiggegevens die te specifiek zijn voor de bibliotheek of waar een uitleg voor gebruik bij nodig is. En als de helpdesk nog niet over het gezochte voertuig beschikt dan wordt dit uitgezocht. Het werkt handig en sneller als zoveel mogelijk gegevens kunnen worden aangeleverd:

• merk + type
• (technische) tekeningen
• foto's
• kenteken

Nieuw voertuig

In dit scherm kan een voertuig worden geselecteerd uit de bibliotheek voertuigen die standaard met CurSim worden meegeleverd. 

Om de keuze van juiste voertuig te vergemakkelijken kan bovenaan eerst een categorie worden gekozen. Van het voertuig dat in het lijstje is geselecteerd, wordt getoond: totale lengte, (schematische) afbeelding(*) en de omschrijving.
 (*) het aantal assen van het voertuig kan verschillen van de getoonde afbeelding.

Gebruikers kunnen een categorie "mijn voertuigen" invullen. Dit zijn voertuigen waarvan de gegevens (de .json projectbestanden) in een afzonderlijke map worden geplaatst. In de instellingen van CurSim kan worden aangegeven wat de locatie (path) van die map is en of het scherm voor keuze van een nieuw voertuig opent met de categorie "mijn voertuigen" of "vrachtwagen maximale lengte EU-norm".

Neem bij twijfels wat voor een situatie het representatieve/maatgevende voertuig is contact op met de helpdesk.

De specificaties van ontwerpvoertuigen in de ASVV-2012 en ASVV-2021(en de hieraan ten grondslag liggende CROW-publicatie nr 279 "Karakteristieken van voertuigen en mensen" uit 2010) zijn onvolledig, in sommige aspecten in overtreding van de wet, en/of zelfs technisch onmogelijk.

Goudappel heeft hierover contact gehad met CROW en door CROW is verklaard: "Bij de opzet van CROW/publicatie 279 is niet uitgegaan van ontwerpeisen. De genoemde waarden in de publicatie zijn dus niet bruikbaar voor de ontwerptafel. De inhoud van de publicatie wil een idee geven van de globale maten van de vervoerswijzen die in Nederland voorkomen.".
 In de categorie ASVV-2012 zitten zowel voertuigen die zo nauwkeurig mogelijk conform de specificaties zijn als "verbeterde" voertuigen die zodanig zijn gecorrigeerd dat ze realistisch zijn en aan de wet voldoen. Hoewel deze dus niet strikt aan de norm voldoen adviseren wij de verbeterde voertuigen toe te passen wanneer een ASVV-voertuig moet worden gesimuleerd.

Voertuigen in CurSim bestaan uit één of meerdere delen: als er in het voertuig een scharnierpunt is, dan leidt dat tot een nieuw voertuigdeel. Voor elk afzonderlijk voertuigdeel moeten de specificaties worden opgegeven. Bijzonderheden daarbij zijn:

er is altijd een 1e voertuigdeel. Bij een solo voertuig (niet-geleed voertuig) zoals personenauto, vuilniswagen, bus is dat het enige voertuigdeel. Bij gelede voertuigen zoals trekker-trailer, gelede bus, LZV, zijn er nog meer voertuigdelen

alleen het 1e voertuigdeel heeft een vooras, de "voorkant" van de gelede delen is steeds het koppelpunt

alleen bij het 1e voertuigdeel kan/moet de min. draaistraal worden opgegeven

alleen bij geledingen moet koppelpunt worden opgegeven: dat is het punt waar de geleding is verbonden aan het voorgaande voertuigdeel. De maat die bij de voertuiggegevens wordt opgegeven is de positie van het koppelpunt op het voorgaande voertuigdeel ten opzichte van de (vervangende) achteras - voor die as een positieve waarde; achter die as een negatieve waard

Voorbeelden van koppelpunten - dat is steeds waar het rode streepje staat: 

Hiermee kunnen de voertuiggegevens van een eerder project of van een voertuig dat door de CurSim-helpdesk is geleverd worden ingelezen. Via bladeren kan het .json bestand waarin het voertuig staat worden geselecteerd. Door het bestandstype aan te passen kunnen ook voertuigen van CurSim versie 5 (*.vr3 bestanden) worden opgevraagd

Als de gegevens komen uit een voertuigbestand van de CurSim library of van de CurSim helpdesk dan wordt het voertuig automatisch ingelezen na het selecteren van het .json projectbestand. Als de gegevens uit een bestand van een andere simulatie moet worden gelezen, dan wordt na het selecteren van het .json bestand eerst getoond welke versies van het voertuig in dat bestand zitten. Het ligt voor de hand dat dan de laatste (= meest recente) versie de juiste is. 

In dit scherm worden de basisgegevens van het actuele voertuig getoond:

• lengte
• (schematische) afbeelding van het type voertuig - dit is een indicatie en gegevens van het voertuig kunnen afwijken van de afbeelding (met name aantal en plaats van de assen)
• omschrijving

Voor de meeste toepassingen is dit genoeg informatie.

Bij voertuiggegevens kunnen alle voor de simulatie vereiste gegevens worden opgegeven onder Details:

• Dwarsversnelling
• Onderstel
• Bovenbouw
• Meesturende achteras

Let op dat de gegevens heel technisch zijn; als aanpassingen nodig zijn neem dan gerust contact op met de helpdesk voor (gratis) assistentie.
De gegevens worden opgegeven per voertuigdeel.

Onder "details" in het voertuigscherm staan voertuiggegevens die voor de simulatie van belang zijn. Dit zijn gegevens die op technische documentatie van fabrikanten/importeurs staan - of daarvan zijn afgeleid. De gegevens kunnen worden aangepast en dat heeft natuurlijk grote invloed op het rijgedrag en benodigde manoeuvreerruimte van de voertuigen.
Klik hier voor detailgegevens - Onderstel.
Klik hier voor detailgegevens - Bovenbouw.
Klik hier voor detailgegevens - Meesturende achteras.
De gegevens worden opgegeven per voertuigdeel.

Let op dat de gegevens voor simulatie soms afwijken van waarden die op technische bladen staan - vooral als er sprake is van meerdere voor- en/of achterassen. Neem voor vragen of aanpassing van gegevens contact op met de helpdesk: zij kunnen helpen de juiste waarden te bepalen (eventueel door deze op te vragen bij fabrikant/importeur).

Maximale dwarsversnelling
 De waarde voor dwarsversnelling geeft aan hoe scherp/krap het voertuig door een bocht kan. Wordt deze waarde overschreden dan zal het rekenprogramma corrigeren overeenkomstig de gekozen optie bij de Trajectgegevens:

langzamer rijden (gekozen optie: Bocht volgen)

grotere/ruimtere bocht rijden (gekzoen optie: Snelheid handhaven)

De toegestane dwarsversnelling wordt vooral bepaald door comfort en veiligheid. Wanneer te hoge dwarsversnellingswaarden worden opgegeven dan zal het voertuig in de simulatie krappere bochten rijden dan in werkelijkheid haalbaar en geven simulaties onrealistisch krappe bochten weer.

Advieswaarden voor dwarsversnelling (in m/s2) afhankelijk van de rijsnelheid:

 de toegestane dwarsversnelling neemt af bij hogere rijsnelheid vanwege de sterk toenemende slip die bij hoge dwarsversnelling optreedt. CurSim houdt geen rekening met slip (net als bijna alle andere rijcurve simulatiepakketten). Bij een combinatie van hoge dwarsversnelling en hoge rijsnelheid worden de simulatiemodellen onbetrouwbaar.

 bovenstaande dwarsversnellingswaarden gelden voor normale grip tussen autoband en wegdek. Sneeuw en ijs laten de maximale grip sterk afnemen; om hier rekening mee te houden moet de dwarsversnelling op maximaal 0,1 à 0,2 m/s2 worden ingesteld.

Simpel gesteld bestaat een solo voertuig of trekkende voertuigdeel uit één vooras en één achteras. Geledingen hebben aan voorzijde het koppelpunt en achter weer één achteras. In de praktijk hebben grote voertuigen echter vaak meer dan één vooras en/of één achteras, dan moet een vervangende as worden gekozen.

Bij meerdere voorassen is de vervangende vooras altijd de voorste vooras. Bij meerdere achterassen is de vuistregel (in volgorde van prioriteit):

indien er één starre achteras is, dan is dat de vervangende achteras

indien er meerdere starre achterassen zijn, dan ligt de vervangende achteras in het midden van die starre assen

indien er alleen één of meerdere meesturende achterassen zijn, dan is de achterste van die assen de vervangende as:
 De rode lijn geeft de vervangende achteras aan.

De wielbasis die bij de onderstel-gegevens moet worden opgegeven is lengte afstand van de voorste vooras tot de enige achteras of vervangende achteras. Alleen als een voertuigdeel (trekkend of geleed) alleen maar meesturende assen heeft, moet bij de gegevens worden opgegeven wat de maximale wieluitslag is van die laatste as en bij welke hoek van de voertuigdelen die wordt bereikt, 

Onder "details" in het voertuigscherm staan voertuiggegevens die voor de simulatie van belang zijn. Dit zijn gegevens die op technische documentatie van fabrikanten/importeurs staan - of daarvan zijn afgeleid. De gegevens kunnen worden aangepast en dat heeft natuurlijk grote invloed op het rijgedrag en benodigde manoeuvreerruimte van de voertuigen.
Klik hier voor detailgegevens - Maximale dwarsversnelling.
Klik hier voor detailgegevens - Bovenbouw.
Klik hier voor detailgegevens - Meesturende achteras.
De gegevens worden opgegeven per voertuigdeel.

Let op dat de gegevens voor simulatie soms afwijken van waarden die op technische bladen staan - vooral als er sprake is van meerdere voor- en/of achterassen. Neem voor vragen of aanpassing van gegevens contact op met de helpdesk: zij kunnen helpen de juiste waarden te bepalen (eventueel door deze op te vragen bij fabrikant/importeur).

Onderstel
Het onderstel bepaalt het rijgedrag van het voertuig. CurSim werkt met een simulatiemodel waarbij voertuigen één vooras en één achteras hebben. Met dit vereenvoudigde model kunnen echter alle bestaande voertuigen worden gesimuleerd door "vervangende assen" te bepalen.

Onder "details" in het voertuigscherm staan voertuiggegevens die voor de simulatie van belang zijn. Dit zijn gegevens die op technische documentatie van fabrikanten/importeurs staan - of daarvan zijn afgeleid. De gegevens kunnen worden aangepast en dat heeft natuurlijk grote invloed op het rijgedrag en benodigde manoeuvreerruimte van de voertuigen.
Klik hier voor detailgegevens - Maximale dwarsversnelling.
Klik hier voor detailgegevens - Onderstel.
Klik hier voor detailgegevens - Meesturende achteras.
De gegevens worden opgegeven per voertuigdeel.

Let op dat de gegevens voor simulatie soms afwijken van waarden die op technische bladen staan - vooral als er sprake is van meerdere voor- en/of achterassen. Neem voor vragen of aanpassing van gegevens contact op met de helpdesk: zij kunnen helpen de juiste waarden te bepalen (eventueel door deze op te vragen bij fabrikant/importeur).

Bovenbouw
Omdat de bovenbouw om het onderstel heen valt, bepaalt de benodigde ruimte meestal de benodigde manoeuvreerruimte. In krappe situaties kan worden geaccepteerd dat een bovenbouw over een berm, trottoir of andere lage objecten heen gaat, mits de wielen er voorlangs of omheen gaan, dan moet er wel goed worden opgelet of er toch niet objecten staan (lantaarnpaal, verkeersbord, boom, voetganger...). De bovenbouw gegevens zijn:
 

Onder "details" in het voertuigscherm staan voertuiggegevens die voor de simulatie van belang zijn. Dit zijn gegevens die op technische documentatie van fabrikanten/importeurs staan - of daarvan zijn afgeleid. De gegevens kunnen worden aangepast en dat heeft natuurlijk grote invloed op het rijgedrag en benodigde manoeuvreerruimte van de voertuigen.
Klik hier voor detailgegevens - Maximale dwarsversnelling.
Klik hier voor detailgegevens - Onderstel.
Klik hier voor detailgegevens - Bovenbouw.
De gegevens worden opgegeven per voertuigdeel.

Let op dat de gegevens voor simulatie soms afwijken van waarden die op technische bladen staan - vooral als er sprake is van meerdere voor- en/of achterassen. Neem voor vragen of aanpassing van gegevens contact op met de helpdesk: zij kunnen helpen de juiste waarden te bepalen (eventueel door deze op te vragen bij fabrikant/importeur).

Meesturende achteras
Standaard simuleert CurSim een voertuig met een starre (niet meesturende) achteras op de afstand die met wielbasis wordt aangegeven. Wanneer het voertuigdeel tenminste één starre as heeft dan is die bepalend en zijn deze waarden niet van toepassing. Dankzij meesturende assen "kruipt" de achterkant van het voertuigdeel in de bocht minder naar de binnenkant van de bocht toe - maar er is bij het ingaan van de bocht wel meer uitzwaai. Wanneer alle assen van het voertuigdeel meesturend zijn, vul dan de gegevens in van de achterste/laatste as.
 

Daarnaast zijn er nog enkele andere combinaties die veel voorkomen. Let op: dit zijn indicaties. Voor vragen over het toe te passen (type) voertuig: neem contact op met de helpdesk.

Voor speciale voertuigen: neem contact op met de helpdesk.

Hier kunnen de rij- en stuurbewegingen die worden gemaakt worden opgegeven:

• in de Windows applicatie: kies het tabblad "Traject"
• in de AutoCAD koppeling: kies de button traject of geef commando "trj"
• in de Optimize CurSim Connector: "Toon/muteer traject-gegevens" in het blokje "Traject"

Dan opent het scherm met trajectgegevens. 

De totale manoeuvre is in CurSim het "traject". Deze is opgebouwd uit één of meer bewegingen: "curven". 

Door het combineren van bochten en stukken recht kan iedere gewenste manoeuvre worden gemaakt. CurSim ondersteunt t/m 99 curven - maar wanneer manoeuvres heel uitgebreid zijn is het praktischer het op te delen in twee of meer delen (varianten of projecten). In de praktijk komen manoeuvres met meer dan 15 curven zelden voor.

Vanaf CurSim versie 7 kunnen manoeuvres ook worden opgegeven d.m.v. waypoints: het aangeven van locaties in het ontwerp dat het voertuig moet passeren. In versie 7.1 is dit CurWin, Optimize Cursim CE (MicroStation-app) en CurCad (AutoCAD-app) beschikbaar.

In het scherm kan de manoeuvre (traject) die moet worden gesimuleerd worden opgegeven door middel van één of meer deelbewegingen (curven). 

De gegevens van curven worden in kolommen weergegeven, boven elke kolom staat het curve-nummer. Als er meer dan 7 curven zijn kan dit deel horizontaal scrollen. Tussen de de curven-nummers kan bij twee gelijke bochten worden aangegeven of dit twee losse bochten zijn (standaard) of dat deze vloeiend in elkaar overgaan. Het laatste is een "overgangsboog", dit wordt als volgt aangegeven: 

De gegevens van curven worden in kolommen weergegeven, boven elke kolom staat het curve-nummer. Als er meer dan 7 curven zijn kan dit deel horizontaal scrollen.

Onderaan elke curve staan twee knoppen om het aantal curven aan te passen: 

De gegevens (per curve) kunnen in drie groepen worden ingedeeld:

type curve

correctie bij overschrijden maximum dwarsversnelling

stuurgedrag

Klik hier voor overzicht: hoe kan een curve worden aangepast?

Normaal stuurgedrag in CurSim is dat aan het begin en einde van iedere curve de voorwielen weer rechtuit staan. Maar soms volgen twee gelijke bochten elkaar op zonder dat daartussen een rechtstand is gewenst, bijvoorbeeld bij een grote bocht waarbij de straal niet constant is. Dit kan in CurSim worden gesimuleerd met een overgangsboog: de grote bocht wordt in stukken gedeeld en ieder deel kan dan een eigen minimale straal krijgen.
 In de balk waar de curven-nummers staan kan bij twee aansluitende en dezelfde bochten de optie overgangsboog worden aangevinkt. 

Voorbeeld: 

Hiermee kunnen de trajectgegevens van een eerder project worden ingelezen. Via bladeren kan het .json bestand waarin het traject staat worden geselecteerd, door het bestandstype aan te passen kunnen ook trajecten van CurSim versie 5 (*.tr3 bestanden) worden opgevraagd.

Na het selecteren van het .json bestand wordt eerst getoond welke versies van het traject in dat bestand zitten. Het ligt voor de hand dat dan de laatste (= meest recente) versie de juiste is.

Dit zijn de meest bepalende parameters voor de manoeuvre, hier wordt het meest "getuned" om een rijcurve zo goed mogelijk passend te krijgen in de situatie:

• type curve
• snelheid
• afstand
• hoek
• minimum straal

Klik hier voor overzicht: hoe kan een curve worden aangepast?

Hier moet worden gekozen wat de rijrichting is, gezien vanuit de positie van de bestuurder. Dit wordt aangegeven met een code van 2 of 3 letters:

RV of RA = Rechtuit Vooruit of Achteruit

BLV of BLA = Bocht Linksom Vooruit of Achteruit

BRV of BRA = Bocht Rechtsom Vooruit of Achteruit

Afhankelijk van het type curve (bocht of recht) worden andere gegevens voor de curve getoond.

terug naar boven 

Dit is de rijsnelheid in deze hele curve in km/h. Snelheden zullen in het algemeen laag zijn (CurSim wordt in de regel toegepast in krappe situaties en daar kan dan niet hard worden gereden). Bij hogere snelheden moet de maximaal toegestane dwarsversnelling worden verlaagd:

om CurSim betrouwbaar te houden aangezien geen slip wordt gesimuleerd

om het comfortabel en veilig te houden voor chauffeur, passagiers en lading.

Advieswaarden:

 bij een lagere snelheid kan er weliswaar krapper worden gemanoeuvreerd, maar dit gaat ten koste van de doorstroming.

 indien bij maximale dwarsversnelling is gekozen voor de optie "B" (Bocht volgen) is het verstandig na uitvoering van de simulatie de logfile te controleren of de snelheid niet door CurSim is verlaagd ivm overschrijden van de toegestane dwarsversnelling.

terug naar boven 

Dit is alleen van toepassing bij Rechtuit rijden. Het is de (absolute) afstand die de wagen rechtuit rijdend aflegt. Dus bij achteruitrijden gewoon een positieve waarde invullen.

terug naar boven 

Dit is alleen van toepassing bij een Bocht. Het is de hoekverdraaiing die de wagen moet maken. De op te geven waarde is de absolute verdraaiing, ongeacht of het vooruit- of achteruitrijdend is, linksom of rechtsom. Zie onderstaand figuur, uitgangspunt is het zwarte voertuig:

terug naar boven 

CurSim probeert in een bocht zo'n klein/krap mogelijke straal te rijden. Dat is soms te krap, bijvoorbeeld als over een rotonde moet worden gereden met een eiland met een grote diameter. Door hier een grotere straalwaarde op te geven wordt verhinderd dat de bocht te krap wordt genomen.

De minimumstraal die het voertuig rijdt is uiteindelijk het gevolg van een samenspel van: minum straal die het voertuig kan halen bij maximaal verdraaid stuur, optredende dwarsversnelling, de te doorlopen hoek en de hier opgegeven waarde. Zie ook correcties rekenprogramma in de logfile. De grootste straal van al deze aspecten bepaalt de uiteindelijke straal die het voertuig rijdt of kan halen.

 door bij de minimum straal een waarde "0" of "1" op te geven wordt voor de simulatie ingesteld dat het voertuig zo krap mogelijk mag rijden. De correcties door het rekenprogramma zorgen dat de uiteindelijke waarde realistisch/correct is. 0 Of 1 is handig als uitgangspunt, als de bocht te krap is kan daarna deze waarde eenvoudig worden verhoogd.

met deze waarde kan bij een geleed voertuig worden voorkomen dat deze schaart. Bijvoorbeeld bij een trekker-trailer combinatie: de relatief kleine trekker heeft zelf een kleine draaicirkel. Als de chauffeur het stuur maximaal zou verdraaien en een grote hoekverdraaiing zou maken zou hij zichzelf als het ware kunnen onthoofden als hij verder door zou rijden in onderstaande manoeuvre:

terug naar boven

Hier kan worden ingesteld hoe het rekenprogramma moet corrigeren indien de dwarsversnelling wordt overschreden. De maximaal toegestane dwarsversnelling is een voertuiggegeven.

Het rekenmodel kan op twee manieren ingrijpen wanneer de dwarsversnelling wordt overschreden (zie ook correcties rekenprogramma):

In het algemeen is de optie Snelheid handhaven het beste om toe te passen.

 optie "B" is vaak handiger om het voertuig langs een zekere binnenstraal te laten rijden, maar dan is het wel verstandig in de logfile te controleren of het rekenprogramma ivm dwarsversnelling de snelheid heeft moeten verlagen omdat dit niet/nauwelijks aan de weergave van de rijcurve is te zien. Een verlaagde snelheid kan de doorstroming van het ontwerp (teveel) beperken.

 optie "S" helpt duidelijker bewust te zijn met welke snelheid wordt gereden in deze curve.

Klik hier voor overzicht: hoe kan een curve worden aangepast?

De instuurtijd en uitstuurtijd bepalen hoe snel/scherp een bocht kan worden ingestuurd en/of verlaten. Praktijkproeven hebben uitgewezen dat dit een sterke invloed heeft op de manoeuvre, het verschil tussen scherp of rustig insturen is al snel meerdere meters. CurSim kent bovendien verschillende manieren waarop een bocht kan worden verlaten (“uitstuurroutines”). De in te stellen gegevens zijn:

• instuurtijd / uitstuurtijd
• uitstuurroutine
• uitstuurhoek
• inrijden parkeervak volgens NEN

Door een bijzondere combinatie van uitstuurroutine + uitstuurhoek + uitstuurtijd kan een bijzondere manoeuvre worden gemaakt welke ook is toegepast in de NEN publicatie normen voor parkeergarages.

Klik hier voor overzicht: hoe kan een curve worden aangepast?

De stuurtijden zijn de tijden die nodig zijn om het stuur vanuit rechtuitstand te verdraaien tot maximale uitslag (instuurtijd) of vanuit maximale uitslag weer rechtuit (uitstuurtijd). Uit praktijkproeven is gebleken dat 3,0 s voor wagens met stuurbekrachtiging voor beiden representatieve waarden zijn. Zonder stuurbekrachtiging moet voor de instuurtijd 4 à 5 s worden genomen.

Langzamer in- of uitsturen (langere tijden) kunnen zonder meer worden toegepast: dan stuurt de chauffeur rustiger. Stuurtijden kunnen makkelijk langer dan 10 seconden zijn.

Sneller in- of uitsturen (kortere tijden) kan tot problemen leiden:

• wanneer een chauffeur het snellere sturen niet kan halen zal zijn bocht te ruim worden. Is er dan nog ruimte voor correctie?
• het leidt tot meer wringen van de sturende wielen, dit is niet alleen minder comfortabel (ook bij stuurbekrachtiging!) maar bij erg scherp insturen leidt dit ook tot extreme belasting en slijtage aan zowel voertuig als wegdek
• bij scherper insturen zal de dwarsversnelling plotseling toenemen (ruk: m/s3) dit kan als zeer oncomfortabel worden ervaren
• de achterzijde van het voertuig zal meer uitzwaaien

 kortere stuurtijden kunnen wel worden toegepast in krappe situaties waar een bocht links direct op een bocht rechts volgt, of andersom. Omdat de ene uitstuurbeweging direct overgaat in de andere instuurbeweging gaat het sturen uiteindelijk sneller. Zowel de uitstuur- als de direct daaropvolgende instuurtijd kan dan worden beperkt tot 2,0 s.

terug naar boven 

Standaard is het terugstuurgedrag het tegenovergestelde van insturen: het stuur wordt gelijkmatig naar rechtuitstand teruggedraaid. Dit is de routine "C" (Constant terugsturen). Daarnaast kent CurSim twee manieren van terugsturen waarbij het voertuig parallel uitkomt langs een rechte lijn:

terug naar boven 

Wanneer de wagen precies volgens Wielen of Bovenbouw langs rechte lijn terugstuurt, duurt de curve theoretisch tot in het oneindige. In de praktijk is dit niet het geval vanwege verkanting van de weg, speling in stuurmechanisme, slip van de wielen, etc. Met de uitstuurhoek kan worden opgegeven tot welke resterende hoekverdraaiing dit algoritme moet worden gevolgd. Het restant bocht wordt met constant terugsturen afgerond.
 In CurSim kan de uitstuurroutine ook niet tot in het "oneindige" worden doorgevoerd omdat dit tot rekenfouten leidt - in zulke gevallen wordt de manoeuvre opeens opvallend anders of kan het voertuig niet meer goed worden weergegeven.

 goed bruikbare waarden voor terugstuurhoek liggen tussen 1 en 5 graden

soms wordt de afbeelding van de rijcurve fraaier als een bocht wat langer doorloopt dan kan ook een uitstuurhoek kleiner dan 1 graad worden opgegeven:  curves:

Door de 1e curve te verlengen (door de uitstuurhoek te verkleinen) is de rijcurve in totaal overzichtelijker. Maar dit is puur cosmetisch - de manoeuvre blijft gelijk.

 LET OP: in een enkel geval kan het rekenprogramma bij uitstuurhoek kleiner dan 0,5 graad in de war raken. Dit is vooral het geval indien de wagen bij uitkomen van de bocht op 0 of 180 graden uitkomst (3 uur en 9 uur op de klok). Kies dan een grotere uitstuurhoek.

terug naar boven 

Door een speciale combinatie van parameters kan een bijzondere, en krappe, manoeuvre worden verkregen. Dit is de manoeuvre zoals weergegeven in de NEN 2443 norm voor parkeergarages in de manier hoe een voertuig vooruitrijdend een haaks parkeervak inrijdt. De instellingen hiervoor zijn: 

• uitstuurroutine Bovenbouw langs rechte lijn;
• erg grote uitstuurhoek, meer dan 5 graden (tot wel meer dan 10 graden)
• uitstuurtijd 0,0 sec

Met deze gegevens wordt de manoeuvre voor een personenauto, met snelheid 4 km/h:

terug naar boven

 Deze functie is in CurSim 7.1 beschikbaar in CurWin, Optimize Cursim CE (MicroStation-app) en CurCad (AutoCAD-app voor CurSim).

Waypoints is een nieuwe manier om het te rijden traject op te geven. Door punten te klikken in het ontwerp zoekt CurSim de trajectgegevens waarbij de wagen het punt passeert:

• vooruit rijdend met hart vooras
• achteruit rijdend met hart achteras

CurSim heeft hierbij twee unieke kenmerken die andere simulatiepakketten niet hebben:

• CurSim bewaakt de realiteit van de manoeuvre naar het aangewezen waypoint
• CurSim maakt het mogelijk invoeren van het traject via waypoints of exacte trajectgegevens te combineren.

 Let op: als trajectgegevens zijn gewijzigd via het traject-scherm dan moet eerst een simulatieberekening worden gedaan voordat het waypoint-mechanisme weer betrouwbaar kan worden gebruikt.

Cruciaal voor de betrouwbaarheid van de manoeuvre die met waypoints wordt aangegeven zijn de stuurtijden (insturen en uitsturen) en de rijsnelheid. Voor zowel in- als uitstuurtijd wordt aangehouden 3,0 seconden. Voor de rijsnelheid wordt aangehouden de snelheid die bij de Instellingen is opgegeven. Als een waypoint niet met de ingestelde snelheid kan worden gehaald, maar wel met een lagere snelheid dan wordt dit d.m.v. een melding op het scherm en met een opvallende kleur weergegeven.  CurSim bewaakt op deze manier dat het aangegeven punt niet alleen op papier/in de simulatie, maar ook in de praktijk haalbaar is.

CurWin 

CurCad 

Overzicht: hoe kan een curve worden aangepast?

Kleinere / ruimere bocht

Minder uitzwaai

Opmaak

Opmaak - volledig voertuig

Trajectlijnen bovenbouw

Trajectlijnen onderstel

Vooras

Achteras

Trajectlijnen bovenbouw

Opmaak - weergave niet alle curven

Opmaak - DXF-files

Algemeen (genereren DXFfile en grootte CAD-unit)

Invoegpunt

Namen en kleuren van layers

Opmaak - veiligheidscontour

Resultaten

Resultatenscherm - ondergrond

Resultatenscherm - startpositie voertuig

CurWin

AutoCAD

MicroStation

Resultatenscherm - animatie volgen

Logfile

Realistische simulatie

Resultaat beoordelen

Verkeerskundige aspecten

Beoordeling

Uitvoeren simulatie

(Minimale) Straal

Gebruikte CurSim versie